Drik de Jong, eind veertig, besluit na een tijdelijke onderbreking zijn werkzaamheden als psychiater weer op te pakken. Zijn vrouw Hanna is na een langdurig ziekbed overleden en dat heeft veel onderdrukte emoties in hem losgemaakt. Nadat hij op gruwelijke wijze op vierjarige leeftijd zijn moeder verloor, is hij nu ook zijn vrouw kwijt. Zijn zusje Suzan was destijds pas zes maanden oud. Was hij in het verleden altijd de grote, zorgzame broer voor Suzan, nu zijn de rollen ineens omgekeerd. Tijdens het ziekbed van Hanna en ook nu, zijn Suzan en haar man Peter degenen op wie hij leunt.

Peter, Driks beste vriend, is werkzaam in het Psychiatrisch Ziekenhuis. Met behulp van Peters bemiddeling wordt Drik in contact gebracht met Allard Schuurman, die als arts-assistent bij Drik in leertherapie gaat. Al tijdens de eerste sessie wordt duidelijk dat Allard is opgegroeid zonder vader. Deze overeenkomst is misschien wel de eerste van de vele die tijdens het verhaal komen bovendrijven.

Trekken aan een dood paard, denkt Drik. Hij is bang, maar hoe, waarom, waarvoor – god mag het weten. Hij geeft mij het gevoel dat ik niets weet en niets goed doe. Ik kan helemaal niet denken en raak geërgerd.
Allard zwijgt en kijkt naar de vloer. Ineens weet Drik: het is zíjn gevoel. Híj is bang om niet te voldoen, híj kan niet denken. Hij laat mij voelen hoe verlammend dat is. Die gedachte is bevrijdend, Drik merkt hoe zijn ergernis wegglijdt.

Tegelijk met het leven van Drik volgen we zijn vier jaar jongere zus, anesthesist Suzan Lagrouw. Als toegewijd arts is zij zeer betrokken bij het leed van haar patiënten. Zozeer zelfs, dat de relatie met haar dochter Roos daar onder lijdt. Suzan neemt zich telkens voor daaraan te werken, echter zonder het gewenste resultaat.

Allard maakt als psychiater in opleiding kennis met elektroshocktherapie. Dit maakt zo’n diepe indruk op hem dat hij besluit om van studierichting te veranderen.

‘Die psychiater, dat is de beul,’ zegt Allard hard. ‘Hij foltert zo’n man. Het is mishandeling. Het staat me tegen, ik wil zo niet worden’.
‘De anesthesist laat het beulwerk aan anderen over,’zegt Drik. ‘Dankzij de verdoving kan de psychiater shocken en de chirurg snijden. Als je in de gezondheidszorg werkt, ontkom je er niet aan: je wordt geconfronteerd met ingrepen die pijnlijk zijn. Voor jou betekent dat kennelijk: agressie.’

Allard krijgt een aanstelling als anesthesist in opleiding waar hij onder de supervisie komt te staan van Suzan. Drik vraagt zichzelf vertwijfeld af of hij Allard moet vertellen dat Suzan zijn zus is. Hij besluit om dat niet te doen, en daarmee breekt een periode aan die voor alle partijen steeds ongemakkelijker wordt. De onderlinge verstandhoudingen komen meer en meer onder druk te staan als duidelijk wordt dat alle betrokkenen een geheim met zich meedragen, zonder te weten dat anderen hiervan op de hoogte zijn. Met alle dramatische gevolgen van dien.

De verdovers is een roman waarin we als lezer geconfronteerd worden met de noodlottige effecten van het bestrijden van pijn. De onderdrukking enerzijds, en de confrontatie en verwerking van pijn anderzijds. Enquist neemt ons mee naar de OK, waar anesthesist Suzan Lagrouw maar één doel heeft: het voorkomen en bestrijden van angst en pijn. Anderzijds volgen we het leven van haar broer Drik de Jong, psychiater. Door middel van intensieve gesprekken probeert hij de angst en pijn van zijn patiënten juist naar boven te halen en voelbaar te maken.
Het verlies van hun moeder – waar nooit over gesproken werd - is wellicht mede de oorzaak van de gebrekkige relatie die zij hebben met hun vader. Datzelfde geldt misschien wel voor de tekortkomingen van Suzan als moeder.

Anna Enquist slaagt er met deze roman in om de lezer continu voor een dilemma te plaatsen: pijn onderdrukken of juist onder ogen zien. Is het beter te voelen of gevoelloos te zijn?

‘Als het gevoel werkelijk beleefd mag worden, komt het tot rust en verdwijnen de symptomen. De anesthesist beschermt zijn patiënt juist tegen het voelen en acht zijn werk geslaagd als de patiënt totaal geen weet heeft van de pijn die hem tijdens de ingreep wordt aangedaan.’

Deze fascinerende tegenstelling heeft Enquist ertoe gebracht, een intrigerende roman te schrijven waarin gevoelens aan de orde komen die zich niet laten onderdrukken.

Drik is psychiater en psychotherapeut. Na een burn-out begint hij weer aan zijn praktijk en Allard is zijn eerste cliënt. Via omzwervingen belandt Allard als arts in opleiding in het ziekenhuis waar Suzan, de zus van Drik, werkt als anesthesist. Dat is het begin van een lange reeks verwikkelingen die leidt tot een opeenvolging van kleine en grote drama’s.
Enquist diept de karakters meesterlijk uit. Ook steek je als lezer veel op over het reilen en zeilen rond de operatiekamer van een groot ziekenhuis. Wat afbreuk doet aan het realiteitsgehalte is de weinig professionele houding van een doorgewinterd psychiater als Drik wanneer de rol van Allard hem duidelijk is. Ook jammer dat Allards drijfveren wel erg in de mist blijven hangen.

Erg goed en mooi geschreven boek. Het is ook een soort spannend. Een echte aanrader als je van psychologische boeken houdt. Ik zelf heb dit boek erg snel uitgelezen.

'Dit is het bewijs. Als iemand kan gaan voelen wat er eigenlijk in hem omgaat, hoe vreselijk ook - verdriet, razernij, machteloosheid, alles wat je hebt aan ellende - dan is hij er beter aan toe dan daarvoor, toen hij narigheid met alle kracht buiten zijn bewustzijn hield. Hij voelt zich compleet. Hij staat in de werkelijkheid. Hij is genezen.'
'Ik kan het niet zeggen. Als ik het uitspreek is het nooit zoals het voelt. Ik heb zo'n verlangen. Naar dat het goed is, dat ik ben thuisgekomen, maar er is geen thuis. En ik wéét niet wat goed is. Ik weet alleen dat ik zo vreselijk verlang. Het scheurt me kapot. Ik val uit elkaar van verlangen. Iemand moet me vasthouden.'
Prachtig boek!

Van de eerste tot de laatste letter genoten van De verdovers van Anna Enquist. En ik weet nu al zeker dat ik het vaker ga lezen.
Prachtig meeslepend boek van een van onze beste schrijfsters.

Enquist is er weer in geslaagd een pracht boek af te leveren. De verdovers dat zijn de anestelogen die kunne die kunnen de pijn verdoven bij de operaties, maar hun eigen psychische pijn kunnen ze niet mee omgaan. Je word regelmatig voor een dilemma geplaatst. Een knap geschreven boek, waar je over blijft nadenken hoe zo iets kan gebeuren. Echt een aanrader