Welkom op Boeklezers.nl

Boeklezers.nl is een netwerk voor sociaal lezen. Wij helpen lezers nieuwe boeken en schrijvers ontdekken, en brengen lezers met elkaar en schrijvers in contact. Meer lezen »

Meedoen

De verdovers

- De verdovers
 
 
 
 
 
(5)

Drik de Jong, eind veertig, besluit na een tijdelijke onderbreking zijn werkzaamheden als psychiater weer op te pakken. Zijn vrouw Hanna is na een langdurig ziekbed overleden en dat heeft veel onderdrukte emoties in hem losgemaakt. Nadat hij op gruwelijke wijze op vierjarige leeftijd zijn moeder verloor, is hij nu ook zijn vrouw kwijt. Zijn zusje Suzan was destijds pas zes maanden oud. Was hij in het verleden altijd de grote, zorgzame broer voor Suzan, nu zijn de rollen ineens omgekeerd. Tijdens het ziekbed van Hanna en ook nu, zijn Suzan en haar man Peter degenen op wie hij leunt.

Peter, Driks beste vriend, is werkzaam in het Psychiatrisch Ziekenhuis. Met behulp van Peters bemiddeling wordt Drik in contact gebracht met Allard Schuurman, die als arts-assistent bij Drik in leertherapie gaat. Al tijdens de eerste sessie wordt duidelijk dat Allard is opgegroeid zonder vader. Deze overeenkomst is misschien wel de eerste van de vele die tijdens het verhaal komen bovendrijven.

Trekken aan een dood paard, denkt Drik. Hij is bang, maar hoe, waarom, waarvoor – god mag het weten. Hij geeft mij het gevoel dat ik niets weet en niets goed doe. Ik kan helemaal niet denken en raak geërgerd.
Allard zwijgt en kijkt naar de vloer. Ineens weet Drik: het is zíjn gevoel. Híj is bang om niet te voldoen, híj kan niet denken. Hij laat mij voelen hoe verlammend dat is. Die gedachte is bevrijdend, Drik merkt hoe zijn ergernis wegglijdt.

Tegelijk met het leven van Drik volgen we zijn vier jaar jongere zus, anesthesist Suzan Lagrouw. Als toegewijd arts is zij zeer betrokken bij het leed van haar patiënten. Zozeer zelfs, dat de relatie met haar dochter Roos daar onder lijdt. Suzan neemt zich telkens voor daaraan te werken, echter zonder het gewenste resultaat.

Allard maakt als psychiater in opleiding kennis met elektroshocktherapie. Dit maakt zo’n diepe indruk op hem dat hij besluit om van studierichting te veranderen.

‘Die psychiater, dat is de beul,’ zegt Allard hard. ‘Hij foltert zo’n man. Het is mishandeling. Het staat me tegen, ik wil zo niet worden’.
‘De anesthesist laat het beulwerk aan anderen over,’zegt Drik. ‘Dankzij de verdoving kan de psychiater shocken en de chirurg snijden. Als je in de gezondheidszorg werkt, ontkom je er niet aan: je wordt geconfronteerd met ingrepen die pijnlijk zijn. Voor jou betekent dat kennelijk: agressie.’

Allard krijgt een aanstelling als anesthesist in opleiding waar hij onder de supervisie komt te staan van Suzan. Drik vraagt zichzelf vertwijfeld af of hij Allard moet vertellen dat Suzan zijn zus is. Hij besluit om dat niet te doen, en daarmee breekt een periode aan die voor alle partijen steeds ongemakkelijker wordt. De onderlinge verstandhoudingen komen meer en meer onder druk te staan als duidelijk wordt dat alle betrokkenen een geheim met zich meedragen, zonder te weten dat anderen hiervan op de hoogte zijn. Met alle dramatische gevolgen van dien.

De verdovers is een roman waarin we als lezer geconfronteerd worden met de noodlottige effecten van het bestrijden van pijn. De onderdrukking enerzijds, en de confrontatie en verwerking van pijn anderzijds. Enquist neemt ons mee naar de OK, waar anesthesist Suzan Lagrouw maar één doel heeft: het voorkomen en bestrijden van angst en pijn. Anderzijds volgen we het leven van haar broer Drik de Jong, psychiater. Door middel van intensieve gesprekken probeert hij de angst en pijn van zijn patiënten juist naar boven te halen en voelbaar te maken.
Het verlies van hun moeder – waar nooit over gesproken werd - is wellicht mede de oorzaak van de gebrekkige relatie die zij hebben met hun vader. Datzelfde geldt misschien wel voor de tekortkomingen van Suzan als moeder.

Anna Enquist slaagt er met deze roman in om de lezer continu voor een dilemma te plaatsen: pijn onderdrukken of juist onder ogen zien. Is het beter te voelen of gevoelloos te zijn?

‘Als het gevoel werkelijk beleefd mag worden, komt het tot rust en verdwijnen de symptomen. De anesthesist beschermt zijn patiënt juist tegen het voelen en acht zijn werk geslaagd als de patiënt totaal geen weet heeft van de pijn die hem tijdens de ingreep wordt aangedaan.’

Deze fascinerende tegenstelling heeft Enquist ertoe gebracht, een intrigerende roman te schrijven waarin gevoelens aan de orde komen die zich niet laten onderdrukken.

Meer recensies