Herfsttij van de Vlaamse miniatuurkunst

De Antwerpse kunstverzamelaar Fritz Mayer van den Bergh kocht in 1898 op een Londense veiling een breviarium of gebedenboek dat in de loop der jaren zijn naam k... » 

De Antwerpse kunstverzamelaar Fritz Mayer van den Bergh kocht in 1898 op een Londense veiling een breviarium of gebedenboek dat in de loop der jaren zijn naam kreeg en tot een van de meest luxueuze breviaria hoort. De 706 bladen in velijn bevatten psalmen hymnen en gebeden kalenders van liturgische diensten en van feestdagen van heiligen en zijn stuk voor stuk verlucht met de mooiste miniaturen van randversieringen met weelderige bloemmotieven of in trompelrsquooeil geschilderd tot haarfijne taferelen uit heiligenlevens of voorstellingen van de menselijke bezigheden op het land. Vergelijkend onderzoek met andere gedateerde getijdenboeken heeft uitgewezen dat dit breviarium rond 1510ndash1515 ontstaan moet zijn. De verluchtingen worden toegeschreven aan een aantal kunstenaars van de GentsBrugse school zoals Simon Beuning Gheeraert Horenbaut Jan Provoost en de zogenaamde Maximiliaanmeester. En de enkele Portugese teksten in het boek doen vermoeden dat het toebehoord zou hebben aan het Portugese vorstenhuis. Ludion pakt ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van het Museum Mayer van den Bergh uit met dit prestigieuze boek dat de resultaten van het laatste onderzoek rond dit breviarium bundelt en dat zelf verlucht is met schitterende reproducties. In de jaren rond 1500 toen het Breviarium Mayer van den Bergh tot stand kwam had de boekdrukkunst de Zuidelijke Nederlanden al veroverd. Met de hand verlucht handschriften waren altijd al kostbaar geweest maar statussymbolen waren ze nu nog meer dan voordien. De 706 velijnen folios van dit uitzonderlijke goed bewaard gebleven brevier bevatten meer dan tachtig fraaie miniaturen naast talloze verluchte randen en versierde initialen. Zij worden toegeschreven aan een aantal kunstenaars die in Gent en Brugge werkten onder wie vooral de anonieme Maximiliaanmeester en zijn medewerkers maar ook aan de bekende paneelschilder Gerard David. «