Macht en gezag in het Markiezaat

De stad Bergen op Zoom lag in 1477 binnen een platteland dat een lappendeken van feodale betrekkingen vertoonde. Hoewel aan de top van de bestuurlijke piramide ... » 

De stad Bergen op Zoom lag in 1477 binnen een platteland dat een lappendeken van feodale betrekkingen vertoonde. Hoewel aan de top van de bestuurlijke piramide een regionale heer stond, waren veel dorpen ondergeschikt aan eigen lokale heren of in het bezit van kloosters en abdijen. Langzamerhand slaagden de heren van Bergen op Zoom er echter in om de meeste dorpen in bezit te krijgen. De heren van Bergen op Zoom waren trouwe aanhangers van de landsheerlijke dynastie, het huis van Habsburg. Daaraan dankten zij hun verheffing tot markies (1533), waardoor Stad en Land van Bergen op Zoom een markgraafschap of markiezaat werden. De heren en markiezen versterkten hun gezag door bestuur en rechtspraak te reorganiseren. Bergen op Zoom werd hierdoor steeds belangrijker. Toen de markies in 1581 de Spaanse zijde koos, werd begin 1582 zijn bezit vervallen verklaard door de Staten van Brabant en kort daarna beleend aan Willem van Oranje. Daarmee kwam een einde aan de activiteiten van de instellingen die namens de mar «