In 1600 trokken gevluchte Antwerpse lutheranen in een schuilkerk aan het Spuiin Amsterdam. Ze werden gedoogd door het calvinistische stadsbestuur, maarniet erke... » 

In 1600 trokken gevluchte Antwerpse lutheranen in een schuilkerk aan het Spuiin Amsterdam. Ze werden gedoogd door het calvinistische stadsbestuur, maarniet erkend. Dat veranderde in de loop van de 19e eeuw, nadat de vrijheid vangodsdienst werd ingesteld. De in Amsterdam geboren architect, aannemer enmakelaar Carel Bögeholtz speelde een voorname rol in dit emancipatieproces.Onder invloed van het Luthers Genootschap, waar Bögeholtz een belangrijkepositie bekleedde, ontworstelden de geloofsgenoten zich aan hun onderschiktepositie ten opzichte van de hervormden. Ze bouwden scholen, jeugdverenigingenen lieten een eigen vakbond oprichten. De lutheranen opereerden niet langer inde schaduw, maar kregen aanzien en werden zichtbaar in het stadsbeeld. «